Wat is een voedselovergevoeligheid?

Een voedselallergie is een allergische voedselovergevoeligheid van het lichaam. Het afweersysteem (immuunsysteem) in ons lichaam speelt hierbij een rol en maakt bij een voedselallergie specifieke antistoffen aan tegen eiwitten in de voeding (bijvoorbeeld bij pinda’s of soja). De eiwitten die deze allergische reactie veroorzaken worden ook wel allergenen genoemd. Een voedselintolerantie is een niet-allergische voedselovergevoeligheid van het lichaam. Het afweersysteem (immuunsysteem) in ons lichaam speelt hierbij geen rol. Bij een voedselintolerantie wordt er gereageerd op bepaalde “triggers” in de voeding (bijvoorbeeld lactose of sulfiet).

 

Verschil tussen voedselallergie en voedselintolerantie

Verschil tussen een voedselallergie en een voedselintolerantie zit hem dus in het afweersysteem van het lichaam, dat bij een voedselallergie wel een rol speelt en bij een voedselintolerantie geen rol speelt.

Wat ook een groot verschil is tussen een voedselallergie en een voedselintolerantie is de hoeveelheid die nodig is om een reactie te ontlokken.

Bij een voedselallergie kan zelfs het kleinste spoortje allergeen (of zelfs de geur) al zorgen voor een zeer heftige reactie. Er is bij een allergie dus geen sprake van een grenswaarde, met andere woorden er is geen grens waarbij klachten ontstaan.

Bij een voedselintolerantie kan dit per persoon, per product en zelfs per dag verschillen. Zo kan het zijn dan iemand met een lactose-intolerantie wel één glas melk kan drinken zonder hiervan last te krijgen maar dat twee glazen wel zorgt voor een reactie. Terwijl iemand anders met ook een lactose-intolerantie al last krijgt van 3 slokjes melk. Er is bij een intolerantie dus wel sprake van een grenswaarde, met andere woorden er is een grens waarbij klachten ontstaan (en deze grens is situatie afhankelijk).

Bij een allergische voedselovergevoeligheid spreekt men over een voedselallergie. Bij een niet-allergische voedselovergevoeligheid spreekt men over een voedselintolerantie.

 

Voedselallergie

Bij een voedselallergie speelt dus het afweersysteem (immuunsysteem) een belangrijke rol. In het kort zal ik uitleggen wat er gebeurt wanneer iemand met bijvoorbeeld een soja-allergie toch soja binnenkrijgt.

Bij een soja-allergie reageert het lichaam abnormaal op het soja-eiwit (allergeen). De eerste keer dat het lichaam in contact komt met soja maakt het specifieke afweerstoffen aan tegen de eiwitten in de soja. Wanneer er vervolgens een tweede keer soja het lichaam binnenkomt reageert het afweersysteem hierop omdat de eiwitten (allergenen) worden gezien als indringer. Ook iedere volgende keer dat het lichaam het allergeen herkent zal er weer een reactie optreden. Door de reactie komen er allerlei processen in het lichaam op gang, wat zorgt voor een (heftige) allergische reactie.

 

Symptomen bij een voedselallergie

Klachten die kunnen optreden bij een voedselallergie / allergische voedselovergevoeligheid kunnen zeer divers van aard zijn. Van relatief milde reacties tot zeer heftige reacties (soms met dodelijke afloop).

 

De reacties zijn in te delen in diverse “hoofdgroepen”:

• Huidklachten, zoals jeuk, uitslag, roodheid, eczeem, galbulten of oedeem
• Luchtwegproblemen, zoals niezen, piepende ademhaling, loopneus, hoesten of benauwdheid
• Maag-darmklachten, zoals misselijkheid, diarree, verstopping, buikpijn of braken
• Hart- en vaatproblemen, zoals lage bloeddruk, duizeligheid, zweten of anafylactische shock
• Overig: hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld roodheid van oogslijmvliezen, zwellingen van lippen en/of tong of een groeiachterstand

 

Praktijkvoorbeeld van een voedselallergie

Wat kan er gebeuren als iemand met een voedselallergie toch het verboden allergeen (dus het eiwit) binnenkrijgt?

Iemand met een visallergie krijgt na het eten van het voorgerecht na zo’n 10 minuten last van dikke lippen en bulten op het lichaam. Ondanks dat de persoon de voedselallergie heeft aangegeven bij het personeel, blijkt bij navraag dat er ansjovis in de saus zat die geserveerd was bij het voorgerecht. Dit verklaart de reactie die na het voorgerecht optrad.

 

Voedselintolerantie

Bij een voedselintolerantie speelt het afweersysteem (immuunsysteem) geen rol. In het kort zal ik uitleggen wat er gebeurt wanneer iemand met bijvoorbeeld een sulfietintolerantie toch sulfiet binnenkrijgt.

Bij een sulfietintolerantie reageert het lichaam abnormaal op sulfiet (“trigger”). Een sulfietintolerantie ontstaat doorgaans na vele jaren. Soms ontstaat de sulfietintolerantie van de een op de andere dag, maar het kan ook veel geleidelijker gaan. Bij een sulfietintolerantie reageert het lichaam op de trigger met een reactie (bij sulfiet kan dan o.a. hoofdpijn, hartkloppingen of netelroos ontstaan). De heftigheid van de reactie hangt bij sulfietintolerantie mede af van de gezondheid van de persoon. Iemand met astma heeft bijvoorbeeld een veel grotere kans op ademhalingsmoeilijkheden na inname van sulfiet dan iemand zonder astma. Iemand die niet tegen aspirine kan heeft weer een veel grotere kans op anafylaxie na inname van sulfiet dan iemand die wel tegen aspirine kan.

 

Symptomen bij een voedselintolerantie

Klachten die kunnen optreden bij een voedselintolerantie / niet-allergische voedselovergevoeligheid kunnen zeer divers van aard zijn. Van relatief milde reacties tot zeer heftige reacties. Reacties die optreden zijn over het algemeen van dezelfde aard als bij de voedselallergie alleen vaak wat minder ernstig.

 

De reacties zijn in te delen in diverse “hoofdgroepen”:

• Huidklachten, zoals jeuk, uitslag, roodheid, eczeem, galbulten of oedeem
• Luchtwegproblemen, zoals niezen, piepende ademhaling, loopneus, hoesten of benauwdheid
• Maag-darmklachten, zoals misselijkheid, diarree, verstopping, buikpijn of braken
• Hart- en vaatproblemen, zoals zwakke pols, duizeligheid, bleke huid
• Overig: hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld hoofdpijn of zwellingen van lippen en/of tong

 

Praktijkvoorbeeld van een voedselintolerantie

Wat kan er gebeuren als iemand met een voedselintolerantie toch de verboden trigger in de voeding binnenkrijgt?

Iemand met een lactose-intolerantie krijgt na het eten van het hoofdgerecht na zo’n 20 minuten last van heftige buikkrampen. Ondanks dat de persoon de voedselintolerantie heeft aangegeven bij het personeel, blijkt bij navraag de vis in roomboter gebakken te zijn. Dit verklaart de reactie die na het hoofdgerecht optrad.

 

Zelf doen of uitbesteden?

U kunt natuurlijk proberen alle informatie rondom allergenen zelf te verzamelen en te verwerken. Maar het risico bestaat dan dat u het niet correct doet en daarmee onbedoeld een soort schijnzekerheid afgeeft aan consumenten met een voedselovergevoeligheid. Wilt u dit laten doen door een professional, dan bent u bij VoedingVeilig aan het juiste adres. Benieuwd geworden naar de mogelijkheden, vraag dan gratis en vrijblijvend een kennismakingsgesprek aan.