Novel Foods, oftewel nieuwe levensmiddelen
Ook wel eens gehoord van Novel Foods? Of juist helemaal geen idee wat hiermee bedoeld wordt. In dit blog leest u er alles over.
Wat zijn Novel Foods?
Novel Foods zijn zogenoemde “nieuwe” levensmiddelen of nieuwe voedingsingrediënten die vóór 15 mei 1997 nog niet in significante mate door de mens werden geconsumeerd of volgens nieuwe methoden zijn produceert in de Europese Unie.
Aan welke wetgeving moeten Novel Foods voldoen?
Met ingang van 1 januari 2018 in de nieuwe Novel Foods Verordening (EU) nr. 2015/2283 in werking gesteld. De Verordening vervangt Novel Food Verordening (EU) nr. 258/97 en Novel Foods Etiketteringsverordening (EU) nr. 1852/2001. De nieuwe verordening heeft tot een nieuw Nederlands Warenwetbesluit geleid (Warenwetbesluit nieuwe voedingsmiddelen en genetisch gemodificeerde levensmiddelen).
De nieuwe verordening regelt de toelating van nieuwe voedingsmiddelen, ingrediënten en methoden. De Novel Foods hebben een nieuwe omschrijving gekregen in artikel 3, sub 2a. “Nieuwe voedingsmiddelen”: alle levensmiddelen die binnen de Unie vóór 15 mei 1997 niet in significante mate voor menselijke voeding werden gebruikt, en die onder ten minste een van de volgende 10 categorieën vallen. Een aantal voorbeelden van deze categorieën zijn bijvoorbeeld:
- Levensmiddelen bestaand uit, geïsoleerd uit of geproduceerd uit micro-organismen, schimmels of algen
- Levensmiddelen bestaand uit, geïsoleerd uit of geproduceerd uit celcultuur of weefselkweek afgeleid van dieren, planten, micro-organismen, schimmels of algen
De uitgangspunten voor deze verordening zijn dat het nieuwe voedingsmiddel:
- Geen gevaar mag opleveren voor de consument
- De consument niet mag misleiden
- Niet minder voedingsstoffen mag leveren dan het originele product
Uitzonderingen
Er zijn ook wat uitzonderingen, o.a. additieven, aroma’s en Genetisch Gemodificeerde Organisme (GMO’s). Deze zijn uitgezonderd en vallen buiten het toepassingsgebied, omdat ze onder specifieke reglementering vallen:
- Levensmiddelenadditieven vallen onder Verordening (EG) nr. 1333/2008
- Aroma’s voor gebruik in voedingsmiddelen vallen onder Verordening (EG) nr. 1334/2008
- GMO’s voor voeding en diervoeding vallen onder Verordening (EG) nr. 1829/2003
Wanneer valt een voedingsmiddel onder de Novel Food wetgeving?
Men dient te controleren of het nieuwe voedingsmiddel is opgenomen in de lijst van toegelaten nieuwe voedingsmiddelen. Alle levensmiddelen die al zijn toegelaten als Novel Food staan vermeld in een online Novel Food catalogus van de Europese Unie.
Indien het voedingsmiddel niet op de unielijst staat vermeld, dan dient men te onderzoeken of het vóór 15 mei 1997 in significante mate voor menselijke voeding gebruikt werd. Men moet aantoonbaar maken dat het voedingsmiddel vóór 15 mei 1997 gegeten/gedronken werd in de Europese Unie.
Hoe verloopt de Novel Food procedure?
Voordat een Novel Food in de handel gebracht mag worden, moet het getoetst worden aan wetenschappelijke evaluaties. In de algemene toelatingsprocedure verordening (EG) nr. 2017/2469 wordt aangegeven dat er een Novel Food dossier opgebouwd moet worden. Zo dient er een toxicologisch onderzoek uitgevoerd te worden, maar ook een innameberekening. Er dient vastgesteld te worden welke hoeveelheid de consument veilig kan consumeren. Er dient een veilige hoeveelheid (use level) van het Novel Food is verschillende toepassingen worden berekend. Er zijn vele wetenschappers die het dossier zullen beoordelen, waardoor in veel gevallen aanvullend onderzoek nodig is.
Voorbeelden van Novel Foods
Voedingsmiddelen verkregen uit nieuwe bronnen of nieuwe methoden. Bijvoorbeeld “kweekvlees”, waarbij stamcellen van een koe opgekweekt zijn tot stukjes spiervezel. Of champignons die behandeld zijn met UV licht waardoor ze (meer) vitamine D bevatten. Daarnaast ook levensmiddelen die bestaan uit technisch vervaardigd nanomateriaal, zoals bijvoorbeeld kleurstof E171.
Traditionele voedingsmiddelen die in landen buiten de EU al werden gegeten. Bijvoorbeeld chiazaden en bepaalde insecten.
Nieuwe voedingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld chondroïtinesulfaat (een suikerverbinding) welke in de handel wordt gebracht als voedselingrediënt voor gebruik in voedingssupplementen.
Functionele ingrediënten die een extra effect geven ten opzichte van “normale voeding”. Bijvoorbeeld halvarine waaraan plantensterolen zijn toegevoegd met een cholesterolverlagend effect.
Extra: bovenstaande voorbeelden zijn allen -in de basis- voorbeelden van Novel Foods, echter nog niet allen zijn ook daadwerkelijk al goedgekeurd als Novel Food.
Wie controleert de veiligheid van de Novel Foods?
De veiligheid van het nieuwe voedingsmiddel of ingrediënt wordt vanaf 2005 in Nederland beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Op Europees niveau vallen de Novel Foods onder de verantwoordelijkheid van de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA). De NVWA houdt toezicht op de naleving en treedt ook op als een nieuw voedingsmiddel zonder de vereiste Europese toestemming op de markt wordt gebracht.