Houdbaarheidsdatum en bewaarvoorschriften

Een onderdeel van de verplichte voedselinformatie is het vermelden van de minimale houdbaarheid of uiterste consumptiedatum op een product. Er zijn twee houdbaarheidsaanduidingen die vanuit de wetgeving zijn vastgelegd.

“Te gebruiken tot” of
“Ten minste houdbaar tot (einde)”

Hoe wordt de houdbaarheidstermijn bepaald?

Als producent van voedingsmiddelen dient de houdbaarheidstermijn onderbouwd te zijn, dit kan mede bepaald worden op basis van analyses van grondstoffen en/of eindproducten. Hierover is niets in de (waren)wet vastgelegd. Welke van de twee (TGT of THT) gebruikt dient te worden hangt helemaal af van de bederfelijkheid van het eindproduct en welke mogelijke gevaren het met zich meebrengt voor de gezondheid van de consument.

Wat betekent “Te gebruiken tot” (TGT)?

Deze vermelding wordt op zeer bederfelijke producten toegepast die maar kort bewaard kunnen worden, zoals vlees, vis, voorgesneden groenten en koelverse maaltijden. De “te gebruiken tot” datum is de laatste dag waarop een product nog veilig is om te consumeren.

Wat staat er in de wetgeving?

Op basis van artikel 15, lid 2 van het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen moet een uiterste consumptiedatum (nog) op levensmiddelen die:

Een vermelde bewaartemperatuur hebben tussen 0° Celsius en 6° Celsius, óf
Een houdbaarheid krijgen die korter is dan 5 dagen.

Het is echter de verwachting dat dit artikel begin 2022 zal worden ingetrokken.

Hoe moet de uiterste consumptiedatum op het etiket vermeld worden?

De uiterste consumptiedatum dient als volgt op het etiket vermeld te worden:

Te gebruiken tot (datum zelf of verwijzing naar plaats op de verpakking waar de datum kan worden gevonden)
Het geven van een beschrijving van de bewaarvoorschriften
De datum moet bestaan uit dag, maand en eventueel jaar
De bewaartemperatuur moet vermeld worden en dat het levensmiddel binnen een bepaald aantal dagen na aankoop moet worden geconsumeerd.

Overigens moet de verwijzing naar de plaatst op het etiket specifiek zijn, b.v. “zie zijkant”. De vermelding “zie verpakking” wordt gezien als te vaag en onduidelijk. De vermelding “te gebruiken tot……” mag ook nooit worden afgekort door TGT.

Wat betekent “Ten minste houdbaar tot (einde)” (THT)?

Deze vermelding wordt het vaakst op levensmiddelen toegepast. Het gaat om producten die niet snel bederven, maar waarvan de kwaliteit wel achteruit gaat.

De vermelding wordt gebruikt op zowel gekoelde als ongekoelde producten. Bij gekoelde producten kan gedacht worden aan zuivel, sausjes of vloeibare margarine. Na de houdbaarheidsdatum kunnen deze producten veelal nog prima gegeten of gedronken worden, óók als de datum dus al is verstreken. In het kader van voedselverspilling wordt dan ook steeds vaker gezegd: kijk, ruik en proef. Indien er geen afwijkingen worden waargenomen, dan zou het product nog kunnen worden geconsumeerd.

Hoe moet de minimale houdbaarheidsdatum op het etiket vermeld worden?

De minimale houdbaarheid moet als volgt vermeld worden:

Indien er een datum met dag benoemd, dan is het als volgt: “ten minste houdbaar tot [datum zelf met dag of verwijzing naar plaats op etiket waar datum kan worden gevonden]”
Indien er geen dag in de datum benoemd, dan is het als volgt: “ten minste houdbaar tot einde [datum zelf of verwijzing naar plaats op etiket waar datum kan worden gevonden]”

Er zijn regels vastgelegd omtrent de vermelding “ten minste houdbaar tot” en “ten minste houdbaar tot einde”.

Uitzonderingen op vermelding van minimale houdbaarheid

Er zijn ook levensmiddelen waar geen minimale houdbaarheid op vermeld hoeft te worden. Het gaat om o.a. de volgende productgroepen:

Verse groenten, aardappelen en vers fruit, niet geschild of gesneden (uitgezonderd kiemgroenten)
Dranken met een alcoholgehalte van 10 of meer volumeprocent
Vers brood / banket (welke binnen 24 uur geconsumeerd dienen te worden)
Azijn
Keukenzout
Suiker
Kauwgom

Bewaarvoorschriften en gebruiksvoorwaarden

Voor alle producten geldt dat ze goed bewaard moeten worden. Een bewaarvoorschrift geeft aan hoe een product bewaard moet worden, terwijl een gebruiksvoorwaarde een advies geeft.

Een bewaarvoorschrift is verplicht indien de houdbaarheidsdatum afhankelijk is van de juiste wijze van bewaren. Op bederfelijke producten met een uiterste consumptiedatum (TGT) moet altijd een bewaarvoorschrift vermeld worden. Bijvoorbeeld “gekoeld bewaren max. 7°C en consumeren binnen 2 dagen na openen”.

Een gebruiksvoorwaarde is een advies hoe het levensmiddel het best gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld “schudden voor gebruik”.

Zelf doen of uitbesteden?

U kunt natuurlijk proberen alle regels met betrekking tot de houdbaarheidsdatum en/of bewaarvoorschriften zelf uit te zoeken, maar het kan ook anders. Besteed het uit aan een professional. Bij VoedingVeilig bent u dan aan het juiste adres. Benieuwd geworden naar de mogelijkheden, vraag dan gratis en vrijblijvend een kennismakingsgesprek aan.