Blog: Allergenenwetgeving

 

Allergenenwetgeving

Sinds december 2014 moeten nu ook alle aanbieders van onverpakte levensmiddelen (zoals de detailhandel en horeca) allergeneninformatie geven over hun producten/gerechten aan consumenten. Dit is vastgelegd in een nieuwe Europese wet (Verordening (EU) Nr. 1169/2011).

Helaas blijkt dat niet alle ondernemers in de detailhandel en horeca even goed op de hoogte zijn welke allergenen er in hun producten/gerechten zitten. Mensen met een voedselovergevoeligheid krijgen helaas dan of verkeerd advies (“nee er zit echt geen melk in uw hoofdgerecht”, terwijl later blijkt dat het vlees in roomboter is gebakken) of het advies om bijvoorbeeld maar een simpele salade te nemen (“want daar zit niets verkeerds in”).

 

1169/2011

De Verordening (EU) Nr. 1169/2011, betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten wordt vaak afgekort tot 1169/2011. In deze Europese wet staat niet alleen maar vermeld wat de regels zijn op het gebied van allergenen, maar nog veel meer.

Per artikel zal ik een korte en heldere samenvatting geven (deze samenvatting is natuurlijk niet volledig):

 

Artikel 1: Onderwerp en toepassingsgebied

De bedoeling van deze verordening is om de basis te leggen voor de waarborging van consumentenbescherming ten aanzien van voedselinformatie.

 

Artikel 2: Definities

In de verordening worden bepaalde woorden gebruikt en in dit artikel wordt de definitie van diverse woorden uitgelegd.

 

Artikel 3: Algemene doelstellingen

De doelstelling is om bij de verstrekking van voedselinformatie een basis te verschaffen voor het maken van doordachte keuzes door de consument.

 

Artikel 4: Beginselen van de verplichte voedselinformatie

De bedoeling is voedselinformatie te geven omtrent o.a. samenstelling, eigenschappen, houdbaarheid, bewaring en effect op de gezondheid.

 

Artikel 5: Raadpleging van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid

 

Artikel 6: Basisvoorschrift

Deze verordening heeft betrekking op levensmiddelen die bestemd zijn voor levering aan de eindverbruiker (= consument) of aan grote cateraars (= o.a. restaurants, kantines en instellingen).

 

Artikel 7: Eerlijke informatiepraktijken

De verstrekte voedselinformatie mag niet misleidend zijn.

 

Artikel 8: Verantwoordelijkheden

Wie is er verantwoordelijk voor de verstrekte voedselinformatie? In veel gevallen zal dit de producent van het levensmiddel zijn.

 

Artikel 9: Lijst van verplichte vermeldingen

De volgende vermeldingen zijn verplicht op een levensmiddel (uitzonderingen zullen in diverse artikelen worden besproken):

  • De benaming van het levensmiddel
  • De lijst van ingrediënten
  • De allergenen welke aanwezig zijn in het levensmiddel
  • De hoeveelheid van bepaalde ingrediënten of categorieën ingrediënten
  • De nettohoeveelheid van het levensmiddel
  • Bijzondere bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoorwaarden
  • De (handels)naam en het adres van de bedoelde exploitant van een levensmiddelenbedrijf
  • Het land van oorsprong of de plaats van herkomst
  • Een gebruiksaanwijzing, als het levensmiddel moeilijk te gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing
  • Voor dranken met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2%: het effectieve alcoholvolumegehalte
  • Een voedingswaardevermelding

 

Artikel 10: Bijkomende verplichte vermeldingen voor specifieke typen of categorieën levensmiddelen

In bijlage III van deze verordening zijn bijkomende verplichtingen vermeld voor specifieke typen of categorieën levensmiddelen.

 

Artikel 11: Maten en gewichten

 

Artikel 12: Beschikbaarheid van de verplichte voedselinformatie en plaats waar zij wordt aangebracht

Voor alle levensmiddelen is de verplichte voedselinformatie beschikbaar en gemakkelijk toegankelijk.

 

Artikel 13: Presentatie van verplichte vermeldingen

Het is verplicht om de voedselinformatie op een duidelijk zichtbare plaats én in duidelijke leesbare (onuitwisbare) letters aan te brengen.

 

Artikel 14: Verkoop op afstand

Bij voorverpakte levensmiddelen die te koop worden aangeboden door middel van technieken voor communicatie op afstand (zoals webshops), dat alle informatie uit artikel 9 (met uitzondering van de houdbaarheidsdatum) aanwezig is vóórdat de aankoop plaatsvindt.

 

Artikel 15: Taalvoorschriften

De verplicht voedselinformatie wordt aangebracht in een taal (of talen) die gemakkelijk te begrijpen is voor consumenten van de lidstaten waar het betreffende levensmiddel in de handel wordt gebracht.

 

Artikel 16: Weglating van verplichte vermeldingen

 

Artikel 17: Benaming van het levensmiddel

In het beginsel is de benaming van het levensmiddel zijn wettelijke benaming. Bij het ontbreken hiervan is de benaming van het levensmiddel de gebruikelijke benaming en indien deze er ook niet is dan is het een beschrijvende benaming van het levensmiddel.

 

Artikel 18: Lijst van ingrediënten

De lijst van ingrediënten wordt vooraf gegaan door het woord “ingrediënten”.

 

Artikel 19: Weglating van de lijst van ingrediënten

Op bepaalde levensmiddelen hoeft géén lijst van ingrediënten vermeld te worden (o.a. verse groenten, vers fruit, koolzuurhoudend water en gistingsazijn).

 

Artikel 20: Weglating van bestanddelen van een levensmiddel uit de lijst van ingrediënten

 

Artikel 21: Etikettering van bepaalde stoffen en producten die allergieën of intoleranties veroorzaken

Allergenen (momenteel 14 wettelijke allergenen) worden opgenomen in de lijst van ingrediënten en hebben een andere typografie om zich te kunnen onderscheiden. (een andere typografie is bijvoorbeeld dikgedrukt of in hoofdletters)

 

Artikel 22: Kwantitatieve vermelding van de ingrediënten

In bepaalde gevallen is de vermelding van de hoeveelheid van een gebruikt ingrediënt of gebruikte categorie van ingrediënten in het levensmiddel vereist.

 

Artikel 23: Nettohoeveelheid

De nettohoeveelheid wordt bij volume-eenheden -voor vloeibare producten- uitgedrukt in bijvoorbeeld liter of milliliter en wordt bij massa-eenheden – voor ander soort producten (dan vloeibare producten)- uitgedrukt in bijvoorbeeld kilogram of gram.

 

Artikel 24: Datum van minimale houdbaarheid, uiterste consumptiedatum en datum van invriezing

Bij levensmiddelen die uit microbiologisch oogpunt zeer bederfelijk zijn (en daarmee na korte tijd een onmiddellijk gevaar voor de gezondheid kan opleveren) wordt de datum van minimale houdbaarheid vervangen door de uiterste consumptiedatum.

 

Artikel 25: Bewaarvoorschriften of gebruiksvoorwaarden

Voorschriften voor levensmiddelen die bijzondere bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoorwaarden hebben worden aangegeven.

 

Artikel 26: Land van oorsprong of plaats van herkomst

 

Artikel 27: Gebruiksaanwijzingen

Als voor het gebruik van een levensmiddel een gebruiksaanwijzing noodzakelijk is wordt deze wordt deze aangegeven.

 

Artikel 28: Alcoholgehalte

 

Artikel 29: Relatie met andere wetgeving

Sommige levensmiddelen vallen onder het toepassingsgebied van een andere wetgeving (o.a. voedingssupplementen).

 

Artikel 30: Inhoud

De verplichte voedingswaardevermelding omvat het volgende:

  • Energetische waarde
  • Vetten
  •    Verzadigde vetzuren
  • Koolhydraten
  •    Suikers
  • Eiwitten
  • Zout

 

Daarnaast mag het worden aangevuld met één of meer van de volgende nutriënten:

  • Enkelvoudig onverzadigde vetzuren
  • Meervoudig onverzadigde vetzuren
  • Polyolen
  • Zetmeel
  • Vezels
  • Vitaminen (alleen bij significante hoeveelheden)
  • Mineralen (alleen bij significante hoeveelheden)

 

Artikel 31: Berekening

In bijlage XIV van de verordening staat omschreven hoe de energetische waarde wordt berekend aan de hand van de omrekeningsfactoren.

 

Artikel 32: Uitdrukking in 100 g of 100 ml

De energetische waarde en hoeveelheden nutriënten worden uitgedrukt in bepaalde meeteenheden.

 

Artikel 33: Uitdrukking per portie of consumptie-eenheid

In bepaalde gevallen mag de energetische waarde en de hoeveelheid nutriënten (ook) worden uitgedrukt per portie en/of consumptie-eenheid.

 

Artikel 34: Presentatie

De verplichte voedingswaardevermelding én eventueel aangevulde nutriënten worden in hetzelfde gezichtsveld aangebracht.

 

Artikel 35: Aanvullende vormen van uitdrukking en presentatie

De uitdrukkingsvormen van de verplichte voedingswaardevermelding mag ter aanvulling ook gepresenteerd worden in andere grafische vormen of symbolen dan woorden en getallen.

 

Artikel 36: Van toepassing zijnde voorschriften

Bij een vrijwillige vermelding van de voedselinformatie dient dit wel te voldoen aan de genoemde voorgaande voorschriften.

 

Artikel 37: Presentatie

Het vermelden van de vrijwillige voedselinformatie mag niet ten koste gaan van de ruimte die beschikbaar is voor de verplichte voedselinformatie.

 

Artikel 38: Nationale maatregelen

 

Artikel 39: Nationale maatregelen inzake bijkomende verplichte vermeldingen

 

Artikel 40: Melk- en melkproducten

 

Artikel 41: Alcoholhoudende dranken

 

Artikel 42: Uitdrukken van de nettohoeveelheid

 

Artikel 43: Vrijwillige vermelding van referentie-innames voor specifieke bevolkingsgroepen

 

Artikel 44: Nationale maatregelen voor niet-voorverpakte levensmiddelen

Indien levensmiddelen niet voorverpakt aan de eindverbruiker of grote cateraar te koop worden aangeboden of voor levensmiddelen die op de plaats van verkoop (op verzoek) worden verpakt is alleen de vermelding van de allergenen verplicht.

 

Artikel 45: Kennisgevingsprocedure

 

Artikel 46: Wijzigingen in de bijlagen

 

Artikel 47: Overgangsperiode en datum van inwerkingtreding van de uitvoeringsmaatregelen of gedelegeerde handelingen

 

Artikel 48: Comité

 

Artikel 49: Wijzigingen in Verordening (EG) nr. 1924/2006

 

Artikel 50: Wijzigingen in Verordening (EG) nr. 1925/2006

 

Artikel 51: Uitoefening van de bevoegdheidsdelegatie

 

Artikel 52: Spoedprocedure

 

Artikel 53: Intrekking

 

Artikel 54: Overgangsmaatregelen

 

Artikel 55: Inwerkingtreding en datum van toepassing

 

Zelf doen of uitbesteden?

U kunt natuurlijk proberen alle informatie rondom allergenen zelf te verzamelen en te verwerken. Maar het risico bestaat dan dat u het niet correct doet en daarmee onbedoeld een soort schijnzekerheid afgeeft aan consumenten met een voedselovergevoeligheid. Wilt u dit laten doen door een professional, dan bent u bij VoedingVeilig aan het juiste adres. Benieuwd geworden naar de mogelijkheden, vraag dan gratis en vrijblijvend een kennismakingsgesprek aan.